Jak pozbyć się okupas z mieszkania? Nieruchomości są drogie. Dla większości ludzi ich dom to największa inwestycja, jaką kiedykolwiek poczynili, i najcenniejszy składnik ich majątku, który należy chronić przed zniszczeniem lub kradzieżą. Im większa inwestycja, im więcej poświęcamy, aby ją zrealizować, tym więcej możemy stracić, jeśli coś pójdzie nie tak, a więc nieruchomość to także największe ryzyko w życiu większości ludzi. Jest to również największe źródło kosztów dla większości rodzin, z podatkami, finansowaniem i rachunkami za utrzymanie.

Pierwszy artykuł na temat okupas w Hiszpanii wywołał niemałe poruszenie. Tak jak pisałem w poprzednim artykule (jeżeli jeszcze go nie czytałeś to zapraszam tutaj), dzisiaj poznamy skuteczne metody, metody zgodne z prawem, które pozwolą ustrzec się przed tym negatywnym zjawiskiem. Z poprzedniego artykułu dowiedziałeś się jak działają takie grupy, a więc można wywnioskować jak się bronić przed nimi. W tym artykule rozwiniemy ten temat i dowiemy się jak pozbyć się okupas z mieszkania. Zapraszam do artykułu.

Problem okupas jest na porządku dziennym i niestety zjawisko te jest coraz częstsze. W 2019 roku, według danych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, złożono 14 621 pozwów na okupas, a w samym 2022 roku licząc od stycznia do kwietnia, złożono już 6822 pozwy.

Głównym celem okupas są raczej puste domy lub mieszkania należące do banków, jednak coraz częściej ofiarami padają właściciele swoich drugich nieruchomości czy inwestycji, które mają być wkrótce oddane do użytku.

Tak jak pisałem w poprzednim artykule. Jest ku temu specyficzny powód. W przypadku zajmowania domu, który nie jest zamieszkany lub wykorzystywany jest niezwykle rzadko, właściciel zazwyczaj nie zdąży zauważyć problemu na czas. Mijają dni, a nawet miesiące. A to jest wystarczająca ilość czasu, która działa na korzyść dzikich lokatorów opóźnia, a wręcz uniemożliwia eksmisję z nieruchomości na długi czas. W momencie, gdy inna osoba wejdzie w posiadanie domu i uzasadni, że jest to jej dom, zaczyna obowiązywać art. 18 ust. 2 Konstytucji, zgodnie z którym dom jest nienaruszalny i nie można do niego wchodzić z wyjątkiem nakazu sędziego lub w przypadku flagrante delicto (termin prawny używany do wskazania, że ​​przestępca został złapany na gorącym uczynku przestępstwa).

W celu uzasadnienia, że dom jest ich miejscem zamieszkania, posuwają się do takich rzeczy, jak zamówienie pizzy na kilka dni przed zajęciem domu, co może być wystarczające aby uznać nieruchomość za ich dom.

Jak rozwiązać problem zajętej nieruchomości?

Generalnie istnieją dwie metody rozwiązania tego problemu: droga karna i droga cywilna. Decyzja jaką drogę powinniśmy wybrać, zależy w głównej mierze od typu nieruchomości zajętej przez okupas. Mowa tutaj o tym czy zajmowana nieruchomość była głównym miejscem zamieszkania, czy też drugą nieruchomością czy zwyczajnie pustym domem.

Uwaga! Władze zalecają unikanie bezpośredniej konfrontacji z dzikimi lokatorami i niepodejmowanie prób odzyskania mienia własnymi siłami, ponieważ można narazić się na takie samo wykroczenie jakiego dopuszczają się okupas.

Do działań, których nie należy podejmować, należą:

• Dostęp do mieszkania
  Mimo że z prawnego punktu widzenia dom nadal należy do Ciebie, pozostaje on w posiadaniu lokatora, o ile potrafisz uzasadnić, że jest to Twoje stałe miejsce zamieszkania. Jeśli wejdziesz do swojego domu, popełnisz przestępstwo wtargnięcia na teren posesji.
• Odcinanie mediów
  Jest to powszechna praktyka nacisku, która może doprowadzić cię do dalszych kłopotów. Możesz zostać oskarżony o stosowanie środków przymusu, zgodnie z definicją zawartą w artykule 172 Kodeksu karnego. Znane są historie okupas, którzy celowo podnoszą rachunki za media, aby zmusić właścicieli do zapłacenia im za opuszczenie mieszkania.
• Wymiana zamka
  Podobnie jak w poprzednim przypadku, może to być uznane za przestępstwo z użyciem przymusu.
• Zagrożenie dla lokatorów
  Jeśli zaczniesz grozić lokatorom, możesz zostać aresztowany, zapłacić grzywnę, a nawet trafić do więzienia, jeśli groźba dotyczy śmierci. To samo dotyczy sytuacji, w której wyrządzisz krzywdę lokatorom lub szkodę na ich własności.

1. Procedura karna

Jeżeli zostało zajęte nasze stałe miejsce zamieszkania, wówczas mamy do czynienia z przestępstwem włamania z art. 202.1 i 202.2 Kodeksu Karnego, za które grozi kara od 6 miesięcy do 2 lat pozbawienia wolności. Niestety kara więzienia nie jest zbyt wysoka. W tym przypadku należy niezwłocznie poinformować Policję. Policja może eksmitować dzikiego lokatora bez nakazu sądowego już w pierwszych godzinach po zajęciu lokalu, jeśli jest to miejsce stałego zamieszkania właściciela. Zgodnie z ustawą 5/2018, opublikowaną w BOE 11 czerwca, znaną bardziej jako ustawa o eksmisji ekspresowej, jeśli zgłosisz to w ciągu 48 godzin, można to uznać za włamanie, a nie uzurpację. Istotne są wszelkie dowody na to, że nieruchomość należy do Ciebie i że była zamieszkiwana na stałe. Na przykład: akt własności domu, obraz z kamery, świadkowie. Z procedury tej mogą korzystać osoby fizyczne i prawne, podmioty publiczne oraz organizacje non-profit.

2. Procedura cywilna

Jeśli lokal zajmowany przez okupas nie jest miejscem stałego zamieszkania, tzn. jest drugim domem lub pustostanem, konieczne jest wszczęcie postępowania cywilnego. W tym przypadku mamy do czynienia z przestępstwem przywłaszczenia (uzurpacja) mieszkania. Artykuł 245.2 Kodeksu karnego stanowi dosłownie, że “kto zajmuje bez odpowiedniego zezwolenia cudzą nieruchomość, mieszkanie lub budynek niebędący mieszkaniem albo przebywa w nim wbrew woli właściciela, podlega karze pozbawienia wolności od trzech do sześciu miesięcy”, jeśli uzyskał dostęp do nieruchomości bez użycia przemocy, oraz od roku do dwóch lat pozbawienia wolności, jeśli użył przemocy. Jak wspomniałem wcześniej, puste domy są najczęstszym celem okupas, gdyż w takich przypadkach eksmisja jest o wiele bardziej skomplikowana. Ponieważ są to niezamieszkane domy, wówczas kluczowe 48 godzin nie pozwala na wykrycie nielegalnego zamieszkania. Ponadto, z tego powodu traci ono na ważności dla sądu i jest traktowane jako sprawa, która nie wymaga natychmiastowego działania.

W pierwszej kolejności należy złożyć pozew w sądzie pierwszej instancji i poczekać, aż sędzia przyzna nam rację lub nie i w ten sposób rozpoczyna się cały proces. Proces eksmisji będzie o tyle łatwiejszy o ile lokatorzy nie osiągnęli jeszcze “stanu posiadania lokalu”, ponieważ w przeciwnym razie, jeśli zmieniono zamek, zapłacono rachunek lub ewentualnie dokonano spisu ludności wówczas trudniej będzie ich eksmitować. Czas trwania postępowania cywilnego wynosi zazwyczaj od 9 do 12 miesięcy, chociaż w dużych miastach ten proces może być jeszcze dłuższy.

Teoretycznie postępowanie cywilne powinno być szybsze. Osoba zajmująca lokal jest zobowiązana do udowodnienia w ciągu 5 dni roboczych, że posiada odpowiedni tytuł prawny do lokalu. Innymi słowy, umowa najmu lub inny tytuł prawny świadczący o tym, że dom jest jego własnością. Następnie w ciągu 30 dni może nastąpić eksmisja. Problem polega na tym, że okres ten zależy od sądów, które są zawalone sprawami i nie są w stanie załatwić sprawy tak szybko, jak przewiduje to prawo.

Warto także zgłosić na Policję wszystkie uszkodzenia szczególnie te z tytułu części wspólnych (drzwi do głównego budynku, ściany klatki schodowej), a także oszustwa dotyczące energii elektrycznej i wody, tak aby były one wyższe niż 400 euro, gdyż będą to wtedy przestępstwa i będzie można ich dużo łatwiej usunąć, a także uzyskać nakaz zapłaty odszkodowania pokrywającego poniesione wydatki.

Artykuł 263: Kto wyrządza szkodę w cudzym mieniu, nieobjętą innymi tytułami niniejszego Kodeksu, podlega karze pozbawienia wolności od sześciu do dwóch lat, biorąc pod uwagę stan majątkowy poszkodowanego i wysokość szkody. Jeśli wartość wyrządzonej szkody nie przekracza 400 euro, nakłada się karę pozbawienia wolności od jednego do trzech miesięcy.

Artykuł 255: Każdy, kto popełnia oszustwo, wykorzystując energię elektryczną, gaz, wodę, telekomunikację lub jakikolwiek inny element należący do innych osób, za pomocą któregokolwiek z poniższych środków, podlega karze pozbawienia wolności od trzech do dwunastu miesięcy:
1. wykorzystywanie różnych mechanizmów w celu dokonania oszustwa.
2. poprzez zmienianie wskazań licznika lub aparatury.
3. stosowanie wszelkich innych środków

Jeśli wyłudzona kwota nie przekracza 400 euro, nakładana jest kara pozbawienia wolności od jednego do trzech miesięcy.

Pamiętaj, że zawsze warto skontaktować się z prawnikiem i to on w waszym imieniu będzie załatwiał sprawy z Policją czy sądem. Dzięki swojej pozycji oraz wiedzy, a także kontaktom może on więcej niż zwyczajny człowiek bez doświadczenia w tych sprawach.

Jak bronić nasze nieruchomości przed okupas?

Jeżeli jest to twoje główna nieruchomość w której żyjesz to najrozsądniejszym jest założenie systemu alarmowego oraz posiadanie drzwi antywłamaniowych (koszt od 500 do 1000 euro), a jeżeli okna wychodzą bezpośrednio na ulicę i są z niej dostępne, wówczas kraty w oknach również powinny się znaleźć.

Jeśli posiadasz drugi dom w Hiszpanii, który przez dłuższy czas jest niezamieszkany, powinieneś rozważyć podjęcie działań mających na celu stałe pilnowanie nieruchomości podczas Twojej nieobecności. Postaraj się, aby wyglądało, tak że ktoś tam stale jest: nie zostawiaj poczty, zaglądaj od czasu do czasu, aby upewnić się, że wszystko jest w porządku. Zainstaluj w domu alarm lub system automatyki domowej, dzięki któremu będziesz mógł zdalnie uruchamiać i wyłączać światła (może to się dziać automatycznie o różnych ustalonych godzinach), a także zainstalować kamery monitoringu. Dzięki temu będzie wyglądało, że ktoś stale jest w domu, a Ty nie będziesz musiał za każdym razem odwiedzać nieruchomości. Może się to wydawać kosztowne, ale takie systemy można znaleźć już w rozsądnych kwotach.

Alarmy monitoringu wizyjnego. Są one jedną z najlepszych opcji ochrony mienia, ponieważ umożliwiają monitorowanie w czasie rzeczywistym tego, co dzieje się w domu. Ponadto, w przypadku włamania, urządzenie bezpośrednio powiadamia policję, a materiał będzie służył za dowód w sprawie, szczególnie w ustaleniu czasu zajścia. Abonament wnosi się co miesiąc, ponieważ są podłączone do centrali. Instalacja często jest darmowa lub wynosi około 200 euro. Opłata miesięczna wynosi 30-60 euro.

Firmy wymuszające opuszczenie nieruchomości (prowadzące negocjacje)

Jedna z takich firm tak opisuje swoją działalność “Tam, gdzie nie sięga prawo, sięgamy my. To, czego nie robią policjanci, robimy my. Oto jesteśmy” – tak brzmiał list wprowadzający jednego z partnerów i założycieli jednej z takich firm i który w 2008 r. został aresztowany za wymuszenia i groźby. Sam prowadził firmę specjalizującą się w windykacji długów.

Według opisów na stronach takich firm, ich sposób działania jest zawsze indywidualny dla każdego przypadku i zgodny z prawem. Obejmuje to doradztwo ze strony dużego zespołu prawników oraz ogólny protokół obejmujący szereg czynności. W skrócie: podpisuje się umowę z właścicielem posesji, wokół posesji rozmieszcza się 10-12 mężczyzn i puka do drzwi osoby zajmującej nieruchomość. Jeśli lokatorzy się zgodzą, dochodzi do porozumienia finansowego w celu opuszczenia nieruchomości. W przeciwnym razie dostęp do niej zostaje zablokowany. Na tych, którzy nie opuszczą nieruchomości, wywiera się presję, powtarza wizyty i kontroluje dostęp, aż do osiągnięcia celu.

Niedawno była w mediach sprawa w której opisywali wizytę jednej z takich firm u jednej rodziny za to, że nie była w stanie zapłacić czynszu, gdy obowiązywało zawieszenie eksmisji. Trzyletnia dziewczynka z zaburzeniami z autyzmem wpadła w panikę z powodu krzyków, gróźb i agresji.

Chociaż takie firmy twierdzą, że wszystko odbywa się zgodnie z prawem to rzeczywistości firmy zatrudniają byłych uczestników żołnierzy wojen na Bałkanach. Może to budzić wątpliwości co do tego, czy w rozwiązywaniu problemu polegają wyłącznie na przepisach prawa.

Carlos Gallego Brizuela, jeden z czołowych hiszpańskich ekspertów w dziedzinie prawa własności, nie ma jednak wątpliwości, że takie praktyki nie mogą być legalne. Stwierdza, że “jest to przestępstwo. Nawet jeśli nieruchomość zajęto nielegalnie, to tylko sędzia lub policja mają prawo aby usunąć takich ludzi z posesji.

Jedna z takich firm była oskarżana o manipulowanie klientami i najemcami oraz ich oszukiwanie, o stosowanie taktyk mafijnych oraz kampanii nękania i wykorzystywania zarówno na poziomie osobistym, jak i poprzez sieci społecznościowe, a także o to, że w jej skład wchodzą neonaziści i osoby stosujące przemoc. Na swoich portalach społecznościowych nieustannie atakują lewicę i stosują praktycznie ten sam dyskurs, co skrajna prawica.

Mam nadzieję, że teraz na podstawie obu artykułów będziesz w stanie walczyć z tym zjawiskiem, a przede wszystkim przeciwdziałać zajęciu Twojej nieruchomości.